Schermen, zo oud als de wereld?
Zo lang als de mensheid bestaat hebben mensen zich bezig gehouden met de vraag hoe ze elkaar te sterk of te slim enzovoorts af konden zijn. Of, wanneer de ander hen te sterk, te slim enzovoorts af was geweest, hoe ze zich konden wreken en ervoor zorgen dat die ander dat nooit meer zou doen. Met de blote vuist, of met een knuppel, met scherpe woorden en manipulatief gekonkel, met intimiderende legers en spierballen en oorlogsstrepen en -veren, krijgsgeschreeuw of bulderende kanonnen, met zwaarden, knotsen, hockeysticks, tuinscharen of koekenpannen, stormrammen, benzine en lucifers, degens of pistolen…
Wanneer precies binnen dit verhaal iemand op het idee is gekomen om een metalen voorwerp met handgreep voorzien van een beschermdopje op de punt een puur symbolische strijd te gaan voeren en genoegen te nemen met een medaille of een beker, is niet echt duidelijk. Begon het met Middeleeuwse ridders die streden om de hand van een beeldschone jonkvrouw? Begon het met zeerovers die één ooglapje wel genoeg vonden en hun zoontjes liever met twee ogen zagen opgroeien? Is schermen een veredelde vorm van zwaardvechten, zoals vaak wordt aangenomen? Of is het meer een soort van Middeleeuws theater, van edele lieden die de
spanning en sensatie zochten van het gevecht en de charme van het persoonlijke duel, maar dan zonder de rauwe werkelijkheid en de verschrikkingen van het slagveld?
Schermlessen (vroeger en nu)
Onder toeziend oog van hun schermleraar oefenen deze twee jonge mannen hun steken en parades in een schermschool in de 17e eeuw. Gezien de vele gymnastiektoestellen was gymnastiek blijkbaar een belangrijk onderdeel van de training. Ook zien we gewichten voor gewichtheffen/krachttraining, en een soort ‘steekpop’ of dummy waarop men de steken kon oefenen.
Van de zolder naar de kelder
Of ‘de zaal van Olympia’ de naam van deze zaal was of verwijst naar de Olympus en synoniem is voor ‘sportzaal’, is onbekend. Gelet op de steunbalken en het uitzicht rechts uit het raam lag deze schermzaal op zolder! Afgezien van het feit dat La Prime (deels) in de kelder schermt zijn er uiteraard meer verschillen op te merken.
Schermkleding en maskers
De vroegere schermkleding stelde in onze ogen niet zo verschrikkelijk veel voor. De maskers bijvoorbeeld bedekten alleen het gezicht en hadden gaten (!) voor de ogen. De ‘borstplaat’ om de romp te bedekken werd aangebonden met leren riempjes en liet armen en benen vrij. Misschien richtte men uitsluitend op de romp? (denk aan de conventies voor het floretschermen).
“De beste bescherming is de verdediging” dacht men wellicht in die tijd. Als je niet geraakt wordt heb je ook geen probleem. Helaas ging het nogal eens mis. Er gebeurden regelmatig ongelukken, tijdens het schermen, soms zelfs met dodelijke afloop… Door de verscherpte veiligheidseisen en verbeterde materialen is dat tegenwoordig gelukkig verleden tijd. Meer over (hedendaagse) schermkleding kunt u vinden onder het kopje ‘Schermuitrusting – de kleding’ in het hoofdmenu.
